Windows 2000'in temel özelliklerini sürdürürken, Windows XP yeni bir
görsel tasarıma sahiptir. Ortak özellikler bir araya getirilmiş ve
basitleştirilmiştir:
Birden Çok Kullanıcı Arasında Geçiş Yapmak
Bu özelliğin adı Fast User Switching'dir. Özellik herkesin bilgisayarı
kendi bilgisayarıymış gibi kullanmasını sağlar. Sistemde oturum açmış
diğer kullanıcıların oturumlarını kapatmalarına ya da diğer
kullanıcının dosyalarını kaydetmelerine gerek duyulmadan, Windows XP
Terminal Services teknolojisinin üstünlüklerini kullanır. Böylece
kullanıcıların verileri birbirinden tamamen ayrı olarak korunmuş olur.
Windows XP Home Edition sürümünde bu özellik varsayım olarak
kullanılır. Fast User Switching ayrıca Windows XP Professional'da da
kullanılır. Fast User Switching özelliği bir bilgisayarın
paylaşılmasını sağlar. Örneğin ahmet oyun oynamaktadır. Oturumunu
kapatmadan Ayşe de bilgisayara kendi oturumunu açabilir ve başka bir
uygulamayı çalıştırır. Bu sırada Ahmet'in oturumu diğer bir oturum
olarak devam etmektedir.
Kullanıcılar arasında geçiş yapmak (switching) her kullanıcı için ayrı
simgelerin kullanıldığı yeni ekranlarla desteklenmektedir.
Yeni Görsel Biçim
Windows XP daha fazla renklendirilmiş yeni görsel biçime ve temalara
sahiptir.
Yeniden Tasarlanmış Start Mönüsü
Start menüsü kullanıcının çalışma biçimine göre yeniden tasarlanmıştır.
İlk beş program önce görüntülenir.Şekil: Windows XP yeni Start mönüsü sık kullanılan uygulamaları gruplar.
Arama Arkadaşı
Windows XP arama görevlerini gruplandırarak arama işlemini
kolaylaştırmıştır.
My Documents
Kullanıcılar belglerini gruplayıp değişik özelliklerine göre
depolayabilecekler. Örneğin tarihe göre ya da türüne göre gibi. Şekil: Windows XP dosyaları gruplar halinde listeler.
Webview
Windows XP, dosyaları ve dosya adlarını yönetmek için Webview
teknolojisini kullanır. Örneğin bir dosya ya da klasör seçilirse
yapılacak işlemlerin seçildiği gibi, dosyanın Web sunucu üzerinde
yayınlanması da yapılabilir. Şekil: Webview ile görevlere kolayca erişilir.
Dosya Gruplama
Windows XP masa üstü yönetimi kolaylaştırmak için aynı uygulamanın
değişik örneklerini (oluşumlarını ) gruplamayı sağlar. Örneğin on tane
Word dosyası için on tane göre çubuğu düğmesi yerine bir tane Word
için onlan görev çubuğu menüsünde bütün Word dosyaları kullanılır.
Şekil: Windows XP uygulamaları açtığı dosyaları görev çubuğu üzerinde
gruplar.
Daha Gelişmiş Dijital Media Desteği
Windows XP sayısal görüntü işlemede yeni özelliklere sahiptir.
Windows Media Player 8
Windows XP Windows Media Player 8'ı kullanır. Windows Media Player 8,
CD ve DVD playback, jukebox yönetimi ve kayıt, audio CD, Internet
radio playback, ve media transfer gibi yaygın dijital medya
işlemlerini yapabilmektedir. Windows Media Player 8 yeni özelliği DVD
video playback özelliğine sahiptir. MP3 dosyalarını CD-PC arasında
kopyalanmasını ve dönüşümünü sağlar.
Windows Media Player 8 şu özellikleri içerir:
• Dijital yayınlara destek: Analog ve dijital TV (HDTV dahil)'leri
destekler.
• Hızlı Video Dönüşümü: Standart MPEG-2 video hızlandırma işlemi
DirectX® API'ler sayesinde daha hızlı ve düzgün çalışmaktadır.
• Daha fazla ses kartı desteği: Örneğin Dolby Digital.
Windows Movie Maker
Windows Movie Maker version 1.1, Windows Media capture ve dosya
yaratmak için temel işlevleri yerine getirir. Bilgisayarınız video
capture donanımına sahip değilse bile uygulamanın diğer bütün
non-video capture ile ilgili özellikleri sisteminizde yer alan diğer
dosyaları kullanabilir.
Windows Movie Maker değişik pratik kullanımları vardır. Örneğin kendi
video arşivinizi bir PC'nin üzerine kaydedebilirsiz. Film ve klipler
hazırlamak gibi.
Dijital Fotoğraf Desteği
Windows XP ile dijital fotoğraflarınızı Web üzerinde yayınlamak ve
e-mail olarak göndermek için yeni olanaklara sahip olacaksınız.
Bunların başında sıkıştırma, zoom gibi işlemler gelir.
Daha İyi Uygulama ve Aygıt Uyumluluğu
Windows 2000 gibi, Windows XP'de kuruluş ve yapılandırma işlemlerini
kolaylaştırmaktadır. Wiindows XP, Windows 2000 tarafından tanınmayan
yüzlerce yeni aygıtı Plug and Play listesine eklemiştir. Ayrıca
Universal Serial Bus (USB), IEEE 1394, Peripheral Component Interface
(PCI), ve diğer ver yolları için gelişmiş desteğe sahiptir.
Geliştirilmiş Aygıt Kurulumu
Aygıtların kurulumunda ve yapılandırılmasında birçok yeni özellik
getirilmiştir:
• AutoPlay: Bu özellik yeni aygıta kolayca bağlanmamızı sağlar.
Windows XP, içeriği kontrol ederek ilgili aygıta bağlanır. Örneğin
içeriğin resim olması durumunda ona uygun olan aygıtı ve uygulamayı
başlatmak gibi.
• Windows XP Uninstall: Windows 98'den terfi durumunda, uygulamaların
iyi çalışmaması durumunda Windows XP uninstall edilebiliyor. Ancak bu
özellik Windows NT® Workstation 4.0 ya da Windows 2000 Professional
işletim sistemlerinden yapılan terfi işlemlerinde geçerli değildir.
Yalnızda Windows 98 ve Me'den terfi için geçerlidir.
Yeni Donanım Teknolojilerine Destek
Windows XP ayrıca birçok yeni donanım teknolojilerine destek sağlar:
• Web tarayıcı, güç yönetimi ve multimedya fonksiyonlarına sahip
Expanded PS/2 ve USB arabirimine sahip klavyeler.
• Sayısal VHS kaydediciler gibi, IEEE 1394 arabirimine sahip yeni
audio/visual (A/V) aygıtları.
• Yeni USB mikrofonları.
• Kablosuz (Wireless) network aygıtları.
• Yüksek çözünürlüklü ekran desteği.
• Intel Itanium 64-bit processor desteği. Microsoft bu işlemci için
Windows XP'nin 64-bit sürümünü geliştirmiştir.
DVD ve CD Desteği
Günümüzde CD ve DVD'lerin yaygın kullanımı nedeniyle Windows XP'de bu
özellikler geliştirilmiştir. Windows XP, DVD-RAM sürücülerine yazmayı
ve okumayı doğrudan destekler. Universal Disk Format (UDF) 2.01, DVD
video ve DVD-ROM diskleri destekler.
Uygulama Uyumluluğu
Windows XP Microsoft işletim sistemlerini bir araya getirirken; kişisel
ve (Windows 95, Windows 98, and Windows Millennium) kurumsal (Windows
NT, Windows 2000) işletim sistemleri üzerinde çalışan bütün
uygulamaları da desteklemeyi taahhüt etmektedir. Windows XP Windows 9x
üzerinde çalışan 1,000 uygulamayı ve Windows 2000 üzerinde çalışan
hemen her uygulamayı XP üzerinde çalıştırabilmektedir.
Windows eski versiyonları için geliştirilen uygulamalar Windows XP'de
çalışmaz. Ancak Windows XP'de uygulama modu, isteğiniz uygulamaya göre
ayarlanabilir. Örneğin Windows XP, Windows 95 gibi çalışabilir.
COM ve DLL İzolasyonu
Windows XP, Windows altında "WinSxS" (Windows Side-by-Side) adlı yeni
bir klasöre sahiptir. Bu alanda Windows XP bileşenlerinin versiyonları
saklanır. Bu bilgileri Dynamic Link Libraries (DLL) (DLL cehenenmi).
sorunlarını çözmek için kullanılır. Bileşenlerin değişik versiyonları
bu klasörde saklanır. Windows XP, Win32® API bileşenlerinin ve
uygulamaların bileşenin doğru versiyonunu kullanmasını sağlar.
Dosya ve Yazdırma Servisleri
Bu alandaki bazı yenilikler şunlardır:
WebDAV-Verilerle Internet Üzerinde Çalışmak
Windows XP belgelerin Internet sunucuları üzerinde yayınlanması ve daha
sonra güncelleştirilmesini sağlar. Bu işlem WebDAV (Web Digital
Authoring & Versioning) teknolojisi kullanılarak yapılır. Dosya
erişimi http protokolüyle yapılır. Windows XP bir WebDAV
yönlendiricisine sahiptir. Bu sunuculara tıpkı yerel ağ üzerinden
erişir gibi Internet üzerinden erişmeyi sağlar.
Eski dosya paylaştırma sisteminde kullanılan protokollerle veriler
yerel ağ üzerinde paylaştırılırken, WebDAV ile Internet protokolleri
kullanılır ve verilere Internet üzerinde (her yerden) erişim sağlanır.
WebDAV verilere her yerden erişime izin verir.
Disk Defragmenter Gelişmeleri
Bildiğimiz Disk Defragmenter, Windows XP'de geliştirilmiştir. Deneyimli
kullanıcılar System Tools içindeki Scheduled Tasks özelliklerini
kullanarak disk birleştirme işlemini zamana bağlayabilirler.
Offline Dosya Veritabanını Şifrelemek
Windows XP'de Offline Files veritabanının şifrelenmesi için seçeneğe
sahibiz. Bu işlem ayrıca Client-side Cache (CSC) olarak da bilinir.
Bildiğimiz gibi Windows 2000 saklanan offline dosyalar şifrelenemiyor.
Windows XP yerel saklanan dosyaların güvenliği sağlamak için
şifreleme sağlar. Bu özellik bütün offline veritabanının
şifrelenmesini ve şifresinin açılmasını destekler. Ancak bu işlemleri
yapmak için yönetici hakları gerekir.
Offline dosyaları şifrelemek için:
My Computer simgesinde Tools mönüsü altında Folder Options seçilir.
Offlline Files sekmesinde "Encrypt offline files to secure data" seçeği
işaretlenir.
FAT32 on DVD-RAM
Bu özellik, DVD-ROM üzerinde 32-bit FAT32 volümlerin tanınmasını ve
formatlanmasını sağlar. Bu format türüne süper-floppy denir.
NetCrawler İle Printer Erişimi
NetCrawler ile yapılan yazıcı erişimlerinde ağ üzerindeki ve bütün
yazıcılar otomatik olarak bulunur ve kurulurlar. Böyle yeni başlayan
kullanıcıların ağ yazıcılarını yapılandırmaları sorunu ortadan
kalkmıştır.
NetCrawler Windows XP Home Edition ve Windows XP Professional
kurulumunda ve bir workgroup modunda çalışılıyorsa varsayım olarak
kurulur. Domain ortamında bu servis kurulmaz.
Fax Paylaşımı
Fax Sharing servisi fax kartını kullanarak faks göndermeyi ve almayı
sağlar. Microsoft Outlook ile birlikte faks gönderilebilir.
Geliştirilmiş Ağ ve İletişim Özellikleri
Bu alandaki bazı yenilikler şunlardır:
Universal "Plug and Play"
Yeni Plug and Play özellikleriyle Windows XP üzerinde aygıtların,
kurulumu ve yapılandırılması daha kolay bir hale gelmiştir. Universal
Plug and Play özelliği ağ aygıtlarının da kolayca tanımlanmasını
sağlar. Universal Plug and Play ile bir aygıt otomatik olarak tanınır
ve ağa katılır.
Universal Plug and Play'in kapsamı daha çok evlerdeki aygıtların
tanınması gibi konuları kapsar. Universal Plug and Play standart
TCP/IP ve Internet protokollerini kullanır.
Internet Connection Sharing
Windows 98 ile gelen bu özellik Internet Connection Sharing (ICS) iki
bilgisayarın tek bir dial-up bağlantı kullanarak Internet'e
bağlanmasını sağlar.
Home Networking Wizard
Home Networking Wizard ağ yapılandırmasını ve Internet Connection
Sharing'i otomatikleştirir. Protokollerin yapılandırıması hakkında
bilgi olmadan birden çok bilgisayarın bir yerel ağ oluşturması
sağlanır.
Home Networking Wizard ile yapılacak işlemler:
• Ağ üzerindeki bilgisayarların kolay adları olabilir: "Benim
Bilgisayar.
• Internet Connection Sharing, Internet Explorer ve Personal Firewall
yazılımlarını otomatik olarak kurar ve yapılandırır.
• Ağ bağlantısı otomatik olarak tanır.
• DHCP allocator ile ağ yapısını tanır ve gerekli ayarları
güncelleştirir.
Network Bridging
Kişisel kullanıcılar (ev kullanıcıları) farklı ağ ortamlarına bağlanmak
isterler. örneğin kendi bilgisayarından bir kablosuz ağa girmek
isteyebilir. Bunun gibi diğer bir sunbet (network) bağlanmak
isteyenlerin işini kolaylaşrtırmak için Microsoft Windows XP bir
media-access control (MAC) bridge bileşenine sahiptir. Bu bileşen ağ
segmentlerini Spanning Tree Algorithm (STA) ile birbirine bağlar. Bir
bridge, iki ya da daha fazla fiziksel ağı birbirine bağlayan bir ağ
aygıttır. Ağ üzerindeki aygıtları listeler ve gönderilen verilerin
adreslerini kontrol eder. Köprülerin ana kurulum metodu Home
Networking Wizard'dır. Ayrıca istenirse manuel olarak da
yapılandırılabilir:
Help ve Destek Servisleri
Windows XP'de yardım ve destek görevleri Help and Support Services
Center olarak bir araya getirilmiştir. Yeni yardım ve destek
arabiriminde Remote Assistance, otomatik güncelleştirme işlemleri,
online Help ve diğer araçlar yer almaktadır Şekil: Windows XP help ve desteğe tek bir yerden erişim sağlar.
Remote Assistance ile Yardım Almak
Remote Assistance kullanıcılara uzaktan yardım etmeyis sağlar. Remote
Assistance'ı kullanmanın en kolay yolu MSN® Messenger'ı kullanmaktır.
Remote Assistance ayrıca e-mail aracılığıyla da başlatılabilir.
Sorun Giderme Araçları
System Configuration Utility, Windows'un yapılandırılmasındaki
sorunların belirlenmesinde kullanılır. System Configuration Utility
ayrıca sistem sorunlarını çözmeye başlamadan önce sistem dosyalarının
bir kopyasının alınmasını da sağlar. Sistem dosyalarının yedeği sorun
giderme sırasında yapılan değişikliklerden geri dönülmesini sağlar.
Gelişmiş Mobil Özellikleri
Windows XP yeni mobil özelliklere sahiptir:
Güç Yönetimi
Windows 2000'de olduğu gibi Windows XP'de de güç yönetimi (power
management) Advanced Configuration and Power Interface (ACPI)
özellikleri üzerine kuruludur.
Yeni güç yönetimi özelliklerinden bazıları şunlardır:
• İşlemci gücünün kontrolü: Düşük CPU hızında çalışmak işlemcinin daha
az elektrik harcamasını sağlar.
• CardBus Wake-on-LAN. Windows XP, CardBus Wake-on-LAN teknolojisini
destekler. Bu teknoloji ile Stand By modundaki notebook bilgisayarlar,
güncelleştirme işlemleri için uyandırılabilirler.
Diğer Mobil Özellikleri
• Birçok Network İçin Yapılandırma: Notebook bilgisayarını evde ve
şirkette kullananlar için değişik networklere bağlanmak için zorluk
çekmemeleri için Windows XP yeni yapılandırma özelliğine sahiptir.
• Connection Manager İçin Sık Kullanılanlar: Favorites özelliği
Connection Manager için düzenlenir ve birçok arama seçeneklerinden
birisinin seçilmesini sağlar. Değişik yerlerden dial-up bağlantı
yapıyorsanız Connection Manager değişik bağlantı ayarlarını yapar.
Remote Desktop
Remote Desktop teknolojisi Terminal Services üzerine kuruludur. Remote
Desktop kullanarak uzaktaki bir bilgisayar üzerindeki uygulamaları
çalıştırabilirsiniz.
Remote Desktop işlemi Windows 2000'den de bildiğimiz Remote Desktop
Protocol (RDP) protokolü ile sağlanır. RDP, ISDN, DSL ve VPN gibi
birçok TCP/IP bağlantısı üzerinde çalışır.
Güvenilirlik (Reliability) Konusunda Gelişmeler
Windows XP güvenlilirlik olarak da bazı yeniliklere sahiptir:
Driver Rollback
Bu özellik aynı Last Known Good Configuration gibi sistemi önceki
haline döndürmeyi amaçlar. Bir sürücü güncelleştirildiğinde eski
sürücünün bir kopyası özel bir dizine kopyalanır. Yeni sürücü
çalışmazsa o zaman eski sürücü geri yüklenir.
System Restore
System Restore sistemi oluşan bir sorundan önceki durumuna götürür.
System Restore sistemi izler ve uygulamalar üzerindeki değişiklikleri
de kaydeder. Windows XP, System Restore sayesinde belli noktaralara
geri döner. Örneğin bir uygulamanın kurulmasından önceki ana geri
dönmek. Bu özelliğe Windows Me de sahiptir.
Dynamic Update
Dynamic update, uygulamaların ve sürücülerin güncel kalmasını sağlar.
Windows XP çıkış tarihinden bir süre kurulduğunda (değişiklikler
geçirdikten sonra) kurulum sırasında Dynamic Update option seçeneği
seçilerek kurulum programının güncel Windows XP dosyalarını download
etmesi sağlanır.
AutoUpdate
AutoUpdate seçeneği güncellemelerin otomatik olarak yapılmasını sağlar.
Windows Update
Windows Update, Windows XP'nin service packs, device drivers ve diğer
güncellemelerin yapıldığı ana yerdir. Örneğin yeni bir aygıtı
yükleyecekseniz, Plug and Play yeni sürücüyü yerel bilgisayar üzerinde
arayacaktır. Bu durumda bilgisayarını Internet'e bağlıysa sürücü
Internet üzerinde bulunup yüklenecektir.
Güçlü Güvenlik Özellikleri
Bu alandaki bazı özellikler şunlardır:
Internet Connection Firewall
Windows XP Internet güvenliğini yerleşik bir yazılım olan Internet
Connection Firewall ile sağlar. Internet Connection Firewall,
bilgisayarı Internet üzerinden gelecek ataklara karşı korumayı
amaçlayan dinamik bir paket filtresidir. Internet Connection Firewall
etkinleştirildiğinde izinsiz bütün bağlantılar engellenir.
Internet Connection Firewall, Local Area Network (LAN), Point-to-Point
Over the Ethernet (PTPOE), Virtual Private Network (VPN) ve Dial-up
bağlantılar için kullanılabilir. Internet Connection Firewall ayrıca
portların ve kaynakların incelenmesini engeller.
Kısıtlama İlkeleri
Windows XP'de düzenlenen yazılım kısıtlama ilkeleri virüsler gibi kötü
etki yapacak yazılımların sisteme zarar vermesi engellenir.
64-Bit Desteği
64-bitlik Windows XP versiyonu Intel Itanium 64-bit (IA-64) işlemcisini
desteklemek için geliştirilmiştir. Bazı teknik özellikler dışında 64
bitlik Windows XP, 32-bitlik versiyonun bütün özelliklerine sahiptir.
64-bit versiyon ayrıca 32-bit uygulamaların da çoğunu WOW64 32-bit alt
sistemiyle destekler.
Windows XP 64-Bit Edition yeni Win64™ API üzerine kurulmuştur. 32-bit
sistemlerle karşılaştırıldığında bu sistemleri daha çok veriyi daha
hızlı işleyebilecek özelliklere sahiptir.
8 TB sanal belleği destekler. Windows XP 64-Bit Edition özellikle
mühendislik uygumalarında, grafik animasyon uygulamalarında
kullanılır.